خانه » دانشنامه » تاریخی » تاریخچه آل بویه و اهمیت آن در تاریخ ایران

تاریخچه آل بویه و اهمیت آن در تاریخ ایران

امتیاز شما به این پست !

ALEBOYE - تاریخچه آل بویه و اهمیت آن در تاریخ ایران

تاریخچه آل بویه و اهمیت آن در تاریخ ایران

آل بویه در تاریخ کهن ایران جایگاه مهمّی دارد. یکی از این دلایل گرایش فرزندان بویه به آیین تشیع و حمایت آنان از علمای شیعه بود. همچنین آنان یک حکومت بسیار قدرتمند در قرن چهارم را تشکیل دادند. این پست دانشنامه از سایت ایرانی دیتا به شرح تاریخچه آل بویه، اهمیت آن در تاریخ ایران، اوج و اقتدار و شکوفایی حکومت و پادشاهان آل بویه و انحطاط و سقوط حکومت آل بویه و دلایل ضعف آن اختصاص یافت.

 

پیشینه تاریخی

فرزندان بویه، سردار شجاع دیلمی، قدرتمندترین حکومت ایرانی در قرن چهارم را بنیانگذاری کردند. بویه سرکرده جنگ جویان محلی در کوه های دیلم بود که ابتدا به خدمت حکومت سامانیان درآمد و پس از آن که حکومت زیاریان در سواحل جنوبی مازندران تأسیس شد، به خدمت مردآویج درآمد. مردآویج، علی پسر بزرگ بویه که جنگ جویی با لیاقت بود را به حکومت کرج منصوب کرد. علی یا عمادالدوله در مدّتی کوتاه با اتکا به جنگجویان گیل و دیلم قدرت خود را تا جنوب کشور گسترش داد و اصفهان را مرکز قدرت خود قرار داد و برادرانش حسن و احمد بویه ، فتوحات او را دنبال کردند. احمد پس از استقرار در شیراز به سوی نواحی غربی و مرکز قلمرو خلافت پیش رفت و موفق شد بغداد را فتح کند.

اهمیت آل بویه در تاریخ ایران

در تاریخ ایران، فتح بغداد توسط آل بویه دارای اهمیت خاصی است. چون ، اولاً حکومتی مستقل تشکیل دادند که خلافت عباسیان را تحت کنترل و دست نشانده خود ساخت و برای مدّتی به اقتدار ترکان در جهان اسلام خاتمه داد. ثانیاً آل بویه از نظر مذهبی به تشیّع گرایش داشتند، طوری که در دوران حکومت آنان آداب و سنن شیعه رونق یافت. علمای شیعه از امنیت و حمایت نسبی برخوردار شدند و این خود از عوامل مؤثّر در روند گسترش تشیّع در تاریخ ایران بود.

عمادالدوله پسری نداشت. به همین دلیل برادرزاده اش فناخسرو که پسر رکن الدوله بود (ملقّب به عضدالدوله) را به جانشینی خود برگزید .

naghshe - تاریخچه آل بویه و اهمیت آن در تاریخ ایران

اوج اقتدار و شکوفایی حکومت آل بویه

در زمان فرمانروایی عضدوالدوله (فناخسرو)، حکومت آل بویه به نهایت اقتدار و شکوفایی خود رسید. عضدالدوله به خاطر گستردگی فتوحات، توجه و احترام به دانشمندان و علما و ایجاد مؤسسات علمی و عمرانی در تاریخ ایران و اسلام از شهرت خاصی برخوردار است. او نخستین کسی بود که از طرف خلیفه لقب ملک (شاه) یافت و در خطبه بغداد، نامش بعد از نام خلیفه ذکر شد. به دستور عضدالدوله، بناهای بسیاری در عراق و فارس ساخته شد و بر مزار شهدای کربلا و مقبره حضرت علی(ع) بارگاه احداث گشت. او در بغداد بیمارستانی ساخت که به بیمارستان عضدی معروف شد و در فارس بر رود کر بند معذوف عضدی(بند امیر) را احداث  کرد.

قلمرو آل بویه در زمان عضدالدوله به اوج گستردگی و وحدت سیاسی رسید. عراق و سراسر ایران تا رود سند(به جز خراسان و سیستان که به سامانیان تعلق داشت) تابع او گشت و در عربستان و عمان تا سرزمین دوست یمن تحت فرمان او درآمد.

انحطاط و سقوط آل بویه

پس از عضدالدوله عوامل زیر باعث ضعف آل بویه شد :

1 – رقابت میان شاهزادگانی که هر یک بر بخشی از قلمروی این حکومت مسلط شده بودند.

2 – به مخاطره افتادن منبع مهم درآمد آل بویه یعنی بازرگانی به دلیل توسعه طلبی خلفای فاطمی در شام

3 – بروز شورش هایی در مناطق مختلف، مثل بحرین که حکومت تجزیه شده آل بویه قدرت سرکوبی آنها را نداشت.

به همین دلایل و ضعف های پی در پی آنها بود که سرانجام سلجوقیان توانستند آنان را شکست داده و به حکومتشان پایان دهند.

rosta aleboye - تاریخچه آل بویه و اهمیت آن در تاریخ ایران

منبع

تاریخ ایران و جهان سال دوم دبیرستان رشته ادبیات و علوم انسانی

15 - تلگرام

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.