جنگ کره و آغاز نبردهای هوایی هواپیماهای جت
خیابان میگ
خیابان میگ نامی است که خلبانان سازمان ملل به منطقه شمال غربی کره شمالی در جایی که رودخانه یالو به دریای زرد می ریزد اطلاق می کردند. در طول جنگ کره این نقطه مکان بسیاری از داگفایت های بین خلبانان سازمان ملل و رقیبانشان از کره شمالی (شامل تعدادی از خلبانان غیر رسمی شوروی) و جمهوری خلق چین بود.
در بسیاری از درگیری ها از هواپیمای MIG-15 ساخته شده در کارخانه میگویان- گروویچ شوروی استفاده شد و نام مستعار این منطقه از این هواپیما آمده است. این مکان محل اولین درگیری های بزرگ هواپیماهای جت در برابر جت در برابر F-86 Sabre بود.
میگ ها به صحنه وارد می شوند
شمالی ها جنگ را در 25 ژوئن 1950 با تعداد کمی از هواپیماهای ساخت شوروی بازمانده از جنگ جهانی دوم آغاز کردند. این پرنده ها توسط خلبانان تحت تعلیم و با تجربه کم هدایت می شدند. هنگامی که نیروهای سازمان ملل به رهبری ایالات متحده قدرت هوایی خود را در جنگ وارد کردند نیروهای کره شمالی به سرعت تحلیل رفتند. برای ماه ها هواپیماهای آمریکایی B-29 و P-51 Mustang و جت های اولیه آنها مانند F-80 Shooting Star و F-84 Thunderjet بدون داشتن رقیب در آسمان کره شمالی پرواز می کردند در حالی که کره ای ها و مشاوران چینی و روسی آنها در پشت صحنه در حال تصمیم گیری برای بهترین عکس العمل بودند.
بمب افکن B-29 در حال بمباران کره شمالی
در اکتبر 1950 شوروی موافقت کرد که نیروی هوایی آنها را برای نبرد با جنگنده های با عملکرد بالای MiG-15 به همراه خلبان و تیم های نگهداری تجهیز کند. در آن زمان کرملین تصمیم گرفت به چینی ها و کره ای ها MiG-15 بدهد و خلبانان آنها را برای پرواز با این هواپیماها آموزش دهد. اولین برخورد بین میگ های شوروی و هواپیماهای سازمان ملل در 1 نوامبر 1950 رخ داد در حالی که 8 عدد MiG-15 حدود 15 هواپیمای P-51 موستانگ را در حال پشتیبانی زمینی نیروهایشان رهگیری کردند. خلبان شوروی ستوان فئودر چیژ (Fiodor Chizh) خلبان آمریکایی به نام آرون ابرکرامبی (Aaron Abercrombie) را مورد هدف قرار داد و کشت. روز بعد از آن 3 عدد MiG-15 به حدود 10 جنگنده F-80C حمله کردند وخلبان آمریکایی با نام فرانک ون سیکل (Frank Van Sickle) را کشتند. نام خلبان شوروی با نام ستوان یکم سیمون جومینیچ (Semyon Jominich) به عنوان اولین کسی که در مبارزه جت با جت به موفقیت دست یافت ثبت شد. یک هفته بعد در 9 نوامبر 1950 اولین میگشان را از دست دادند.
هواپیماهای F-80 مستقر در کره جنوبی
در پاسخ به بکار گیری جت توسط کره شمالی، اسکادران های P-51 نیروی هوایی سازمان ملل به جنگنده های جت تبدیل شدند. آنها در نیروی هوایی آمریکا و نیروی هوایی آفریقای جنوبی به F-86 و در نیروی هوایی سلطنتی استرالیا به Gloster Meteor تبدیل شدند.
در 12 آوریل 1951 (با نام مستعار پنج شنبه سیاه که توسط خلبانان نیروی هوایی آمریکا به آن روز اطلاق شد) 3 اسکادران MiG-15 شامل حدود 30 فروند هواپیما به سه اسکادران از بمب افکن های B-29 Superfortress (36هواپیما) که توسط 100 فروند هواپیمای F-80 Shooting star و F-84 Thunderjet اسکورت می شدند حمله کردند. میگ ها به اندازه ای سریع بودند که از وینگ های اسکورت رد شدند و با B-29 ها درگیر شدند. 3 عدد B-29 نابود شد و 7 تای دیگر خسارت دیدند در حالی که در طرف شوروی هیچ تلفاتی دیده نشد. به دنبال این ماجرا سورتی های پروازی ایالات متحده بر روی کره به مدت تقریبا 3 ماه تعلیق شد. فرماندهی بمب افکن های ایالات متحده مجبور شد که حملات در طول روز به کره را متوقف کند و حملات را به ماموریت های شبانه به همراه دسته های کوچکی از هواپیما تغییر داد.
تلاش برای هدف گیری B-29 ها توسط MiG-15 ها
محرمانه بودن
اتحاد جماهیر شوروی برای سال ها شرکت خدمه هوایی اش را در جنگ کره مخفی نگه داشت اگرچه سازمان ملل بسیار به این موضوع شک کرده بود. هواپیماهای شوروی با علائم و مارک های کره ای و چینی پوشیده بودند و خلبانان نیز لباس فرم کره شمالی یا لباس غیر نظامی پوشیده بودند تا اصالتشان مخفی بماند. برای ارتباطات رادیویی آنها از کارت هایی استفاده می کردند که در آن کلمات اصلی پرواز به زبان کره ای ولی به خط سیرلیک نوشته بودند. به هر حال این حقه آنها مخصوصا در نبردهای هوا به هوا زیاد به طول نیانجامید و خلبانان آنها به زودی در حال استفاده از زبان روسی مشاهده شدند.
هنگ های MiG-15 شوروی در پایگاه های چینی در منچوری قرار داشتند که بر طبق قوانین سازمان ملل به آنها نباید حمله می شد. بسیاری از هنگ های شوروی آموزش های دریایی ابتدائی خود را در پایگاه های شوروی در ناحیه نظامی دریایی شوروی که در همسایگی کره قرار داشت برگزار می کردند. نیروهای دفاع هوایی شوروی نیز در طول روخانه یالو با احداث یک رادار، مراکز کنترل زمینی و تعداد زیادی از سلاح های ضد هواپیما شروع به استقرار کردند.
مکان پایگاه های هوایی در منطقه در طول جنگ کره
در حالی که خلبانان سازمان ملل از محدودیت حمله به پایگاه های هوایی چینی میگ ابراز نا خرسندی می کردند تا سالها بعد مشخص نبود که خلبان های میگ خودشان نیز در محدودیت های زیادی به عملیات می پرداختند. برای حفاظت از این داستان که خلبانان شوروی در کره پرواز نمی کنند آنها از پرواز بر فراز مناطقی که تحت تسلط کمونیست ها نبود و تا محدوده 30 تا 50 مایلی آنها خودداری می کردند. یک خلبان شوروی که در محدوده سازمان ملل سقوط کرد با تپانچه اش به خود شلیک کرد تا اسیر نشود. یکی دیگر از خلبانان که در محدوده دریای زرد سقوط کرده بود با مسلسل هدف قرار گرفت تا دستگیر نشود. خلبانان شوروی اجازه نداشتند که هواپیماهای سازمان ملل را بر فراز محدوده کنترلی آنها بر دریای زرد تعقیب کنند.
بر خلاف محدودیت ها بسیاری از خلبانان آمریکایی پیشرفت هایی را در تعقیب میگ ها بجز بر فراز چین در طول رود یالو داشتند. بعدا تعقیب بر فراز منچوری نیز توسط خلبانان آمریکایی که با کد سکوت در گشت زنی ها مشغول بودند فعال شد. فرماندهان پرواز کمک خلبان هایی را انتخاب می کردند که ساکت باشند و بسیاری از فیلم های دوربین سلاح بطور مرموزی ناپدید شد.
سازمان ملل برای اغوای خلبانان کمونیست مخصوصا روسی عملیات مولاه (Moolah) را اجرا کرد تا آنها به همراه MiG-15 هایشان به کره جنوبی بروند. عملیات برای آنالیز و بدست آوردن عملکرد پروازی MiG-15 و به جهت اهداف روانشناسی بر روی خلبانان شوروی انجام شد.
MiG-15bis در پایگاه هوایی آندون در پاییز 1952
در پایان جنگ سرد مشارکت شوروی در جنگ کره بطور گسترده ای با بیان کردن خلبانان شرکت کننده در آن مشخص شد.
میراث
نبردهای خیابان میگ تک خال های جنگنده بسیاری را به جهان معرفی کرد. برترین تک خال ها روسی بودند. نیکلای سوتیاگین ادعا کرد که در کمتر از 7 ماه 21 هدف را نابود کرده است که تعدادی از آنها شامل 9 عدد F-86 یک F-84 یک Gloster Meteor (در خدمت اسکادران 77 نیروی هوایی سلطنتی استرالیا) بوده است. اولین هدف او یک F-86A به خلبانی رابرت لایر (Robert H Laier) در 19 ژوئن 1951 بود که توسط آمریکایی ها به عنوان گمشده در ماموریت لیست شد و آخرین آنها در 11 ژانویه 1952 بود هنگامی که او هواپیمای F-86E به خلبانی تیل ریوس (Theil M Reeves) را سرنگون کرد که او نیز به عنوان گمشده در ماموریت نامیده شد. سایر تک خال های معروف شوروی شامل یوگنی پپلیایف که 19 پیروزی داشت و لف کیریلویچ شوچوکین بود که 17 سرنگونی موفق داشت در حالی که خودش دوبار نیز مورد هدف قرار گرفته بود.
هواپیمای F-86A سرنگون شده آمریکایی توسط خلبان پپلیایف در 6 اکتبر 1951
به هر حال ادعاهای هدف گیری شوروی بسیار اغراق آمیز بود که به خاطر نقص های موجود در روش فیلم برداری آنها بود. به عنوان مثال دوربین سلاح S-13 با نشانه روی سلاح یا حتی خط سیر بالستیک توپ تراز نشده بود. این دستگاه هنگامی کار می کرد که تکمه های شلیک کشیده شده بود. موتورهای حرفه ای فیلم برداری معمولا در واحد فرماندهان و کمسیرهای سیاسی که می خواستند یک هدف گیری را تایید کنند بکار می رفت. در طول 16 ماه اول نبرد شوروی ادعا کرد که 218عدد F-86 را سرنگون کرده است که مورد تایید نبود. این نتایج در حدود 600 درصد اضافی تر از سابرهای نابود شده مورد ادعای آمریکا است.
دوربین هدف گیری سلاح در هواپیمای F-86 که بر روی یک MiG-15 نشانه رفته است
در کل بررسی داخلی نیروی هوایی آمریکا از جنگ کره نشان داد که در حدود 224 عدد F-86 در طول نبرد از بین رفت. 57 خلبان کشته شدند ، 65 نفر در لیست گمشده ها قرار گرفتند ،26 نفر اسیر شدند و 6 نفر زخمی شدند ولی توانستند به منطقه خودی برگردند. از 224 مورد سقوط 40 مورد در حوادث غیر از ماموریت ، 61 مورد بدون دخالت دشمن در ماموریت ، 18 مورد توسط ضد هوایی هوای دشمن و یکی توسط بمباران دشمن از بین رفتند و بقیه شامل 104 مورد در درگیری هوایی از بین رفتند.
آرشیو اتحاد شوروی بیان می کند که 335 مورد MiG-15 و 120 خلبان در کره از دست رفتند که 319 مورد از این هواپیماها به همراه 110 خلبان در نبرد هدف قرار گرفتند. همه بجر 10 تا از MiG-15ها در نبرد با F-86ها از بین رفتند. نیروی هوایی جمهوری خلق چین نیز بیان کرد که 399 هواپیمایش در کره از دست رفته است که 224 مورد از ها از بین رفتند. نیروی هوایی جمهوری خلق چین نیز بیان کرد که 399 هواپیمایش در کره از دست رفته است که 224 مورد از میگ ها به همراه 77 خلبان همه توسط سابرها در نبرد نابود شدند. تلفات کره شمالی هنوز به روشنی مشخص نیست ولی در 1953 یک خائن از نابودی حدودا 100 جت آنها سخن گفت. در کل در حدود 566 MiG-15 توسط F-86ها از بین رفتند. با قبول این ادعاها به نرخ کشتن 5.835 MiG-15 در مقابل هر سابر می رسیم. ولی باید توجه کرد که در این ادعا تنها F-86 ها در نظر گرفته شده اند و بقیه به حساب نیامده اند.
هواپیماهای F-86F بر فراز کره در سال 1953
بهترین تک خال نیروهای سازمان ملل متحد کاپیتان جوزف مک کانل (Joseph C McConnell) با 16 شکار میگ ادعایی است که شامل 3 مورد در یک روز می باشد. دومین تک خال آمریکایی ها سرگرد جمیز جبارا (James Jabara) بود که اولین پیروزی جت در برابر جت سازمان ملل برای او ثبت شد.
بیشتر خلبانان F-86 که در پشت خطوط دشمن هدف قرار گرفتند و زنده ماندند ، اسیر شدند و بعدا بعد از مبادله اسرا گزارش دادند که توسط کره ای ها ، چینی ها و شوروی ها بازجویی شدند. برای سالها بعد از پایان جنگ کره در سال 1953 خلبان رومورس پرسیستد توسط نیروهای شوروی به عنوان اسیر نگه داشته شدند.
مقایسه Mig-15 و ّF-86
تعدادی از بازی های ویدئویی که بعدها از این نبردهای هوایی ساخته شدند بطور مثال شامل زیر هستند:
MiG Alley Ace منتشر شده توسط Microprose در سال 1985
Sabre Ace, Conflict Over Korea توسط کمپانی Eagleinteractive در سال 1997
ترجمه و گردآوری: احمد صادقی فیروزجایی
کلیه حقوق متعلق به مترجم و وب سایت ایرانی دیتا می باشد
منابع
http://en.wikipedia.org/wiki/MiG_Alley
http://www.aer.ita.br/~bmattos/mundo/mig_x_sabre.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/Air_Battle_of_South_Korea
http://www.koreanwaronline.com/arms/sabremig.htm