روش حسابداری مالیات بر ارزش افزوده به انضمام دانلود یک فایل pdf
توضیح مختصر در مورد مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده «مالیات غیر مستقیم» است که مصرف کننده (خریدار) آن را به همراه بهای خرید اجناس و خدمات می‌پردازد و دریافت کننده (فروشنده) موظف است مقدار مالیات دریافتی را به خزانه دولت واریز کند. از آنجا که خود فروشنده نیز ضمن خرید اولیه چنین مالیاتی را پرداخته ولی مصرف کننده محسوب نمی‌شود، اینست که او حق دارد کل «مالیات‌های ارزش افزوده» پرداختی خود را از کل «مالیات بر ارزش افزوده»های دریافتی کسر کرده و مابه تفاوت را به دولت بپردازد.
مالیات بر ارزش افزوده به تمامی خدمات و کالاهایی تعلق می‌گیرد که در برابر پول در داخل کشور داد و ستد می‌شوند، مگر آنکه در قانون برای آن شرایط ویژه، از جمله تخفیف‌هایی در نظر گرفته شده باشد . اقلام صادراتی از این مالیات معاف می باشند : ر. ک. Duty-free. در بسیاری کشورها داروها، خدمات پزشکی، خدمات عام‌المنفعه، مواد غذایی، کالاهای رسانه‌ای چاپی غیر تبلیغاتی (یا با تبلیغات نسبتا کم) و برخی خدمات دولتی و جرائم نقدی شامل استثناء می‌شوند.
اداره مالیات در حالت عادی هرگز «تک پست»های دریافتی و پرداختی کسبه را در نظر نمی‌گیرد (ولی ممیزی مالیاتی اداره دارایی اینکار را می‌کند)، بلکه جمع کل را در انتهای سال مورد محاسبه قرار می‌دهد. یک بازرگان یا تولید کننده در انتهای سال حجم تمامی مالیات‌های دریافتی از مشتریان را از کل مالیات‌های پرداختی کسر نموده و وجه تفاوت را به دولت می‌پردازد.
نمونه چرخش مالیات بر ارزش افزوده
تاجر یاجنگلدار یک کیلوگرم چوب درخت را به بهای ۱۰ ریال به کارخانه کاغذسازی می‌فروشد و ۱ ریال مالیات بر ارزش افزوده کسب می‌کند. کاغذ تولید شده از دست دهها تولیدکننده و بازرگان و دلال عبور می‌کند تا در انتها به شکل یک کتاب با قیمت فروش ۵۰۰۰۰ ریال (با مالیات نهفته ۱۰ درصدی = ۴۵۴۵ ریال) به دست مصرف کننده برسد. در این بین خزانه دولت شاید دهها یا صدها بار مالیات بر ارزش افزوده کسب کرده و باید کل مبالغ تفاوت ارزش‌های افزوده دریافتی را به پرداخت کننده‌ها یعنی همه «ارزش افزا ها» که در تبدیل چوب به کتاب سهیم بوده‌اند، از جمله: کارخانه چوب بُری، کارخانه اره سازی، فروشنده‌های عمده و خرده اره، تا کاغذ ساز، کاغذ فروش، شرکت‌های باربری و ترابری، شرکت برق، شرکت آب، شرکت تلفن، شرکت دفع زباله، سازنده رنگ کاغذ، سازنده رنگ چاپ، رنگ کاغذ فروش، رنگ چاپ فروش، عمده فروش‌های مختلف، چاپخانه کتاب، صحافی کتاب، شرکت‌های تبلیغات و تک فروش کتاب بازگرداند، زیرا مالیات بر ارزش افزوده حقیقی را فقط باید مصرف کننده انتهایی بپردازد. این امر کار بخش خصوصی و اداره‌های مالیات را بسیار سنگین می‌کند. به همین خاطر گهگاهی بحث آن مطرح می‌شود که بهتر است این مالیات را از داد و ستدهای بین «ارزش افزاها» (تولید کننده گان، فروشنده‌های میانی و دلال‌ها) حذف کنند.
نرخ مالیات بر ارزش افزوده
در بسیاری کشورها چند نوع و درصد مختلف برای این مالیات وجود دارد. مثلا آلمان: مالیات استاندارد ۱۹٪ و برای موادغذایی، مطبوعات و کتاب ۷٪ و اجرت پزشک صفر٪ ولی دارو ۱۹٪ است. کمترین سطح مالیات بر ارزش افزوده را در اروپا سوئیس با ۸٪ و بالاترین را ایسلند با ۲۵،۱٪ داراست. در کشورهای دیگر جهان نیز بین ۴ تا ۲۵٪ رایج است (ژاپن ۵٪، ترکیه ۱٪، ۸٪و ۱۸٪، سوئیس صفر تا ۸٪، ایالات متحد آمریکا از این نوع مالیات استفاده نمی‌کند
روش محاسبه نرخ‌های متفاوت مالیات بر ارزش افزوده در برخی کشورها بسیار پیچیده است و در نهایت اشکال و اشتباه‌هایی را در حسابداری شرکت‌ها ببار میاورد. این امر می‌تواند پس از چندین سال کار و کسب برای مالیات پردازان مشکلات تسویه حساب مالیاتی کلانی بوجود بیاورد.
حجم مالیات بر ارزش افزوده در چند کشور اروپایی
دولت انگلستان در سال ۲۰۱۰ میلادی ۱۱۰ میلیارد یورو مالیات بر ارزش افزوده کسب کرده، دولت اتریش ۲۳ میلیارد یورو و دولت آلمان ۱۸۰ میلیارد یورو. این رقم برابر ۴۸،۳٪ کل مالیات‌ها در آلمان است .
کشورهایی که از این روش مالیات‌گیری استفاده نمی‌کنند
مبدأ اصلی روش مالیات‌گیری به صورت مالیات بر ارزش افزوده، کشورهای توسعه‌یافته اروپا می‌باشد، اما برخی کشورها با نگرشی متفاوت به اقتصاد، از این روش از مالیات‌گیری بهره نمی‌برند. از جمله کشورهایی که در آنها مالیات‌گیری از نوعِ مالیات بر ارزش افزوده استفاده نمی‌شود می‌توان کشورهایی همچون ایالات متحده آمریکا و عربستان سعودی را نام برد .
پیشینه و حال در ایران
به منظور اجرای این مالیات در ایران، لایحه آن برای اولین بار در دی ماه ۱۳۶۶تقدیم مجلس شورای اسلامی گردید. لایحه مزبور در کمیسیون اقتصادی مجلس مورد بررسی قرار گرفت و پس از اعمال نظرات موافق و مخالف به صحن علنی مجلس ارائه گردید که پس از تصویب ۶ ماده از آن بنا به تقاضای دولت و به دلیل اجرای سیاست تثبیت قیمتهاً به دولت مسترد گردید.
درسال ۱۳۷۰ بخش امور مالی صندوق بین‌المللی پول، در راستای اصلاح نظام مالیاتی جمهوری اسلامی ایران، اجرای سیاست مالیات بر ارزش افزوده را بعنوان یکی از عوامل اصلی افزایش کارایی و اصلاح نظام مالیاتی پیشنهاد نمود. با توجه به نظرات “کارشناسان صندوق بین‌المللی پول”، مطالعات و بررسیهای متعددی در این زمینه در وزارت امور اقتصادی و دارایی صورت پذیرفت و اجرای مالیات بر ارزش افزوده در سمینارها و کمیته‌های مختلف علمی با حضور کارشناسان داخلی و خارجی مورد تاکید قرار گرفت، وزارت امور اقتصادی و دارایی در راستای طرح ساماندهی اقتصادی کشور، انجام اصلاحات اساسی در سیستم مالیاتی از جمله حذف انواع معافیتها، حذف انواع عوارض وگسترش پایه مالیاتی را با تاکید خاص بر کارایی نظام مالیاتی، شروع نمود و مطالعات جدید امکان‌سنجی در این زمینه به عمل آورد. با توجه به اهمیت بسط پایه مالیاتی بعنوان یکی از اصول اساسی سیاستهای مالی طرح ساماندهی اقتصاد کشور، معاونت درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارایی مطالعات علمی متعددی را با در نظر گرفتن خصوصیات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور در زمینه اجرای
مالیات بر ارزش افزوده، از دی ماه ۱۳۷۶ آغاز کرد. لایحه مالیات بر ارزش افزوده، اکنون با در نظر گرفتن اثرات اقتصادی ناشی از اجرای این مالیات با اصلاحات و بازنگری‌های متعدد، به مجلس شورای اسلامی ارائه شده‌است.
قانون مالیات بر ارزش افزوده با اختیارات ناشی از ماده ۸۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ۵۳ ماده و ۴۷ تبصره در تاریخ ۱۳۸۷/۲/۱۷ در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصویب شده‌است تا در مدت آزمایشی ۵ سال از تاریخ اول مهرماه ۱۳۸۷ به اجرا گذاشته شود. از ابتدای سال ۱۳۹۳ میزان این نوع از مالیات در ایران مجدداً افزایش خواهدیافت و از ۶درصد به ۸درصد تغییر خواهد کرد این قانون جایگزین قانون تجمیع عوارض شده‌است
مصرف مالیات بر ارزش افزوده
دولت‌ها مصارف ویژه‌ای را برای این مالیات درنظر می‌گیرند. این مالیات از مهم ترین درآمدهای خزانه استانداریها، شهرداریها و دولت‌های مرکزی محسوب می‌شود. این مالیات به حساب خزانه دولت مرکزی وارد و از آنجا طبق قانون بین استان‌ها و شهرها پخش می‌شود.
مالیات‌ها اصولا و این نوع مالیات‌های «همه گیر» خصوصا، برای دولت‌ها افزار کنترل و هدایت اقتصاد و جامعه محسوب می‌شوند. به عنوان مثال: آلمانی‌ها برای “زنده” نگاه داشتن شهر تجزیه شده برلین در دوران جنگ سرد قانونی به اجرا گذاشتند که اجازه می‌داد تا کسبه برلین غربی در تجارت با آلمان غربی «مالیات بر ارزش افزوده» را حذف کنند. با این ترفند مالیاتی هدفمند، صدها شرکت و کارخانه در برلین غربی شعبه دایر کرده بودند.
نمونه ساده محاسبه
تسویه حساب بازرگان با مالیات ۱۰ درصدی: خرید جنس با بهای ۱۰۰ ریال + ۱۰ ریال مالیات و افزودن ارزش جنس… و در انتها ۳۰۰ ریال فروش با ۲۷/۲۷ ریال مالیات نهفته در بهای فروش. مابه تفاوت قابل پرداخت به خزانه دولت = ۱۷/۲۷ ریال.
۱۰۰ریال + ۱۰٪ = ۱۱۰ ریال ← افزودن ارزش (دلالی، فروش یا تولید فرق نمی‌کند) ← فروش به قیمت ۲۷۲/۷۳ ریال + ۱۰٪ مالیات (= ۲۷/۲۷) = ۳۰۰ ریال
نحوه حسابداری مالیات بر ارزش افزوده
چگونگی ثبت حسابداری مالیات بر ارزش افزوده
نحوه ثبت حسابداری 3% مالیات برارزش افزوده دردفاتر چگونه است؟
همچنین “عنوان حسابی” که در این رابطه در سایرحسابها و اسناد پرداختنی بایستی ایجاد شود چیست؟
۱ – خريد مواد به مبلغ 1.000.000 ريال :
خريد 1.000.000
ماليات بر ارزش افزوده خريد 15.000
عوارض خريد 15.000
بستانكاران 1.030.000
2 – فروش محصول توليدي به مبلغ 1.500.000 ريال :
بدهكاران 1.545.000
ماليات بر ارزش افزوده فروش 22.500
عوارض فروش 22.500
فروش 1.500.000
فرض بفرمائيد دوره مالياتي سه ماهه اول شركت فرضي به اين دو عمليات خلاصه مي شود :
تهاتر ماليات بر ارزش افزوده فروش و ماليات بر ارزش افزوده خريد = 15.000 – 22.500 = 7.500 ريال
تهاتر عوارض فروش و عوارض خريد = 15.000 – 22.500 = 7.500 ريال
———————
جمع بدهي قابل پرداخت دوره 15.000 ريال
* اگر در دوره مذكور خريد داشته باشيد ولي فروش خير ، كل مبالغ پرداختي بابت ماليات و عوارض خريد به عنوان مطالبات از سازمان امور مالياتي قابل استرداد مي باشد .
* اگر در دوره مذكور خريد نداشته باشيد و فقط فروش صورت گرفته باشد كل مبالغ دريافتي بابت ماليات و عوارض فروش به عنوان بدهي به سازمان امور مالياتي لازم به پرداخت مي باشد .
در این سیستم باید 4 سرفصل مجزاء تعریف کنیم :
1 – حساب مالیات بر ارزش افزوده خرید
2 – حساب مالیات بر ارزش افزوده فروش
3 – حساب عوارض خرید
4 – حساب عوارض فروش
کلیه عوارض و مالیات بر ارزش افزوده های پرداختی طبق صورتحسابهای خرید باید در حسابهای 1 و 3 بدهکار شود .
کلیه عوارض و مالیات بر ارزش افزوده های دریافتی طبق صورتحسابهای فروش باید در حسابهای 2 و 4 بستانکار شود .
اگر تفاوت و تهاتر پایان دوره این 4 حساب متضمن اضافه پرداختی باشد باید تقاضای استرداد وجوه را از دارائی نمود .
اگر تفاوت و تهاتر پایان دوره این 4 حساب متضمن کسر پرداختی باشد باید وجوه مربوط به ان را به دارائی پرداخت نمائیم .
كليه وجوهات مربوط به ماليات VAT در خصوص مرجوعي هاي فروش به حساب مالیات بر ارزش افزوده فروش و در خصوص مرجوعي هاي خريد به حساب مالیات بر ارزش افزوده خريد منظور مي شوند .
البته در خصوص عوارض مربوطه هم به همين شكل اخير عمل مي شود .
– اين حسابها در چه حساب كل يا معين ايجاد بشه؟(يعني پيش پرداخت؟ سپرده؟ يا ….؟) ممنون مي شم براي هر 4 حساب پيش گفته ( حساب مالیات بر ارزش افزوده خرید، حساب مالیات بر ارزش افزوده فروش– حساب عوارض خرید و حساب عوارض فروش)
1-حسابهاواسنادپرداختنی
سایرحسابهاواسنادپرداختنی
سازمان امورمالیاتی
عوارض ومالیات ارزش افزوده فروش
2-حسابهاواسناددریافتنی
سایرحسابهاواسناددریافتنی
سازمان امورمالیاتی
عوارض ومالیات ارزش افزوده خرید
2- اگر خريد داشته باشيم و كالاي خريداري شده در يكي از پروژه هاي شركت مورد استفاده قرار بگيره ، جريان ثبت اون در پروژه به چه شكل خواهد شد.
براي پرداخت ماليات چه مساله اي پيش مي آيد ؟(به چه مقدار ؟)
بهای تمام شده خریدشما(بدون احتساب مالیات برارزش افزوده)به حساب پروژه ثبت وپس ازآماده واگذارشدن پروژه وبه نسبت صورتحساب صادره توسط شمامشمول 3%مالیات ارزش افزوده وعوارض فروش وازطرف حساب شماوصول خواهدشدکه پس ازتهاترباحساب ارزش افزوده وعوارض خریدنسبت به مابه التفاوت اقدام خواهدشد .
گردآورنده : ابوالحسن شاهمردانی فیروزجاه کارشناس ارشد حسابداری
دانلود مقاله ای در مورد حسابداری مالیات بر ارزش افزوده
برای دانلود پروژه های آماده اکسل و اکسس و افته خاص(کیس استادی) در حسابداری اینجا را کلیک کنید.
سلام از مطلب کاربردی پیرامون مالیات بر ارزش افزوده ممنون